Hinduizmin Kutsal Metinleri, Hinduizmin Kutsal Kitapları Nelerdir
Müntesipleri tarafından Sanatana Dharma olarak adlandırılan Hinduizm insanlık tarihinin en eski sistemli dinlerinden biridir. Köklü geleneği ve dayandığı dini temelleri ile varlığını günümüze kadar korur. Bu nedenle Hinduizmin kutsal metinleri yahut Hinduizmin kutsal kitapları da dünyanın en kadim dini metinleri kabul edilir, geniş bir literatürden oluşur. Yaklaşık olarak MÖ 1200’lere kadar tarihlenen kutsal metinler şifahi olarak aktarılır. MÖ 6.-5. yüzyıldan sonra bugünkü halini almaya başlar. Mezheplere göre kutsal metinlerin sınıflaması ve otoritesi farklılık gösterse de genel olrak şruti ve smṛti altında iki grupta toplanır. Hinduizmin kutsal metinleri hakkında bilgileri bir kaç seride anlatmaya çalışacağız. Bu yazımızı serinin birinci kısmını oluşturmakta ve sizlere Hinduizmin Kutsal Metinleri, Hinduizmin Kutsal kitapları Nelerdir ile ilgili genel bir bilgi yer alacaktır. Hinduizmin Kutsal Kitapları kaç kategoriye ayrılır hakkında malumat sunulacaktır.
Hinduizmin Kutsal Metinleri I
Hinduizmin Kutsal Metinleri/Hinduizmin Kutsal Kitapları Nelerdir?
Genel olarak Hinduizmin kutsal metinleri yahut kitapları şruti ve smṛti olmak üzere iki kısımdan oluşmaktadır. Hinduizmin kutsal metinlerinden şruti metinleri Sanskṛt dilinde işitmek, işitilen şey anlamına gelir. Otoritesi kesin olarak kabul edilen ve Tanrı kaynaklı olduğuna inanılan metinleri ifade eder. Bu isim altında yer alan kitapların ṛşi adı verilen kişilere vahiy yolu ile aktarıldığına inanılır. Bu metinler Sanskṛt dilinde yazılmıştır. Geleneğe göre bu metinler herkes tarafından öğrenilemez ve herkese aktarılamaz. Sadece brāhmiṇlerin yani din adamları tarafından öğrenilebilir ve okunabilir. Hindu ibadetinde son derece önemli olan şruti metinleri tapınaklarda özel bir dolapta tutulur.
Geniş manada Vedalar şeklinde isimlendirilen bu metinler başta dört Veda olmak üzere Upanişadlar, Brāhmaṇalar ve Araṇyakalardan oluşur. Dar anlamda ise sadece dört Veda’yı ifade eder. Mükemmel bilgi anlamına gelen Vedaların ne zaman ve nerede ortaya çıktığı net olarak bilinmez. Ancak bu metinlerin MÖ 1500-100 yılları arasında farklı zamanda ve mekânda teşekkül ettiği düşünülür. Şruti metinleri içinde Upanişadlar tek başına Hindular arasında geniş ölçüde etkilidir. Öyleki bu metinlerde yer alan düşünceler Hinduların düşüncelerini ve geleneklerini üzerinde hala tesir etmeye devam eder. Şifahi olarak aktarılan bu metinler daha sonra yazıya aktarılır ve bugünkü şeklini alır. Metinlerin ortak noktası ilahi güçlere sunulan farklı dualar ve şarkılardır. Bu metinler Hindular tarafıdan birincil derece kutsal kabul edilir.
hinduizmin kutsal kitapları
Hinduizmin kutsal kitaplarından smṛti metinleri, Sanskṛt dilinde hatırlanan, hatırlanmış gelenek anlamına gelir. Dini görevleri açıklayan, davranış ve gelenek konusunda bireye, aileye ve topluma yol gösteren metinleri ifade eder. Şruti metinlerinden sonra gelir. Bu nedenle smṛti metinleri Hindular tarafından ikincil derecede kutsal kabul edilir. Dili sade ve basit Sanskṛt olan bu metinlerin konusu anlaşılır ve akılda kalıcı niteliktedir.
Smṛti literatürü, Vedalara ait düşünceyi detaylandırır ve yorumlar. Herhangi bir sınıf ayrımına gidilmeksizin herkese açıktır. Hindu dini geleneği ve Hint kültürü üzerinde güçlü bir etkisi vardır. Bu kutsal yazılar Sanskṛt dilinden başta Hindistan’ın diğer dilleri olmak üzere pek çok dile çevrilmiştir. Boyut ve kapsam olarak çok geniş olan smṛti metinleri farklı şekillerde tasnif edilse de genel olarak İtihasalar, Purāṇalar ve Dharmaşastralar, Tantralar, Vedangalar ve Darşanalar olmak üzere altı kategoride toplanır.
hinduizmin kutsal kitapları tablo
Şruti ve smṛti arasındaki önem derecesi bu şekilde olsa da her birinin göreceli geçerliliği ve önemi hakkında farklı görüşler vardır. Nitekim bazı Hindular şrutinin temel önemini vurgularken, bazıları da gerçekleri erişilebilir kılmak için smṛtinin bugün daha önemli olduğunu savunur. Hindular kutsal metinlerine saygı gösterir, onu yere koymazlar kirli ellerle dokunmazlar.
Metinler genellikle ipek kumaşa sarılır. İbadet sırasında kutsal kitaplardan pasaj okumaları büyük bir ciddiyetler gerçekleştirilir. Olumsuz etkileri dağıtmak, uğurlu bir hava yaratmak için kutsal metin okunmadan önce maṅgala şloka adı verilen tanrılara övgü içeren bir giriş duası okunur. Okuma son cümlenin iki kez okunması ile biter. Sonra başlangıçta övülen tanrıdan yanlış yada hatalı okuma var ise bunun affetmesini istenen bir dua okunur. Bu duaya aparādha kşamā pañça stotra denilir.
