Hintçe Kelime Çeşitleri

by beyzaybike · 25 Ekim 2021

Hintçe

Anlamlı ses veya ses birliği, söz, sözcük olarak tanımlanan kelimelerin genellikle anlamları vardır. Ancak gibi, ile, ve, için gibi anlamı bulunmayan kelimeler de vardır. Bu kelimeler cümle içinde anlamlı kelimelerle kullanıldığında o kelimeye yeni anlam katarlar. İster anlamlı ister anlamsız olsun kelimeler cümle içinde çeşitli anlamlarda ve görevlerde kullanılırlar. Hintçede de kelimeler kendi içinde gruplara ayrılır. Buna göre Hintçe kelime çeşitleri köken, birleşim, anlam, değişime uğrama ve basit anlam açısından olmak üzere beş grup altında incelenebilir. Aşağıda Hintçe kelime çeşitleri ilgili kısa bilgiler yer almaktadır.

Hintçe Kelime Çeşitleri Nelerdir?

Hintçe kelime çeşitleri köken, birleşim, anlam, değişime uğrama ve basit anlam açısından olmak üzere beş grup altında incelenebilir.

I. Köken Açısından Kelimeler

Hintçe’de köken açısından kelimeler tatsam, tadbhav, yerel, yabancı ve melez olmak üzere beşe ayrılır.

1. Tatsam Kelimler: Sanskṛt dilinden olduğu gibi Hindī’ye geçen kelimelerdir.

Örnek: कृष्ण: tarım क्षेत्र: alan दुग्ध: süt

2. Tadbhav Kelimeler: Sanskṛt dilinden bazı değişiklikler yapılarak Hindī kullanılan kelimelerdir.

Örnek: निम्बक = नींबू: limon गर्त = गड्ढ : çukur मुख = मुंह : yüz

3. Yerel Kelimeler: Belirli bir bölgenin lehçelerinden Hindī’ye geçen kelimelerdir.

Örnek: चिड़िया: kuş गाड़ी: araba पत्थर: taş

4. Yabancı Kelimeler: Yabancı dillerden alınmış Hindī’de yaygın olarak kullanılan kelimelerdir.

Örnek: स्टेशन: istasyon मोटर: motor मकान : ev

5. Melez Kelimeler: İki farklı dilin bir araya gelmesiyle oluşan kelimelerdir.

Örnek: अंग्रेजी + हिंदी = टिकट+घर= टिकट+घर: gişe रेल+ गाड़ी= रेलगाड़ी: tren

हिंदी + फ़ारसी = छाया+दार= छायादार: gölgelik घड़ी+साज,= घड़ीसाज: saatçi

संस्कृत + हिंदी = वर्ष+गाँठ= वर्षगाँठ: yıl dönümü

II. Birleşim Açısından Kelimler

Harflerin birleşiminden oluşan kelimeler birleşim açısından geleneksel, birleşik ve anlamsız birleşik kelimeler olmak üzere üçe ayrılır.

1. Geleneksel Olarak Kabul Edilen Kelimler: Harflerin bir araya gelmesinden oluşara özel bir anlam ortaya koyan kelimelerdir. bu kelimele parçalandığında anlamlı bölümlere ayrılmazlar.

Örnek: कमल: lotus çiçeği लड़की: kız çocuk पानी: su

2. Birleşik Kelimeler: Anlamlı sözcüklerin bir araya gelmesi ile oluşan anlamlı kelimelerdir.

Örnek: विद्यालय = विद्या + आलय : bilgi yeri, okul

राष्ट्रपति = राष्ट्र + पति: milli baba/ başkan cumhurbaşkanı

3. Anlamsız Birleşik Kelimeler: Klişeleşmiş, özel anlam veya birleşik bir isimmiş gibi görünen ancak türetildiği kelimeyi anlamlandırmayarak başka bir özel anlam veren kelimelerdir. Genellikle tanrıları ifade etmek için kullanılır.

Örnek: नीलकंठा= नील + कंठ: Şiva (mavi boyun) चारपाई= चार + पाई : Karyola (dört ayaklı)

जलज= जल + ज: Suda yaşayan yaratıklar (sudan doğmuş)

III. Anlam Açısından Kelimeler

Hintçe’de anlam açısından kelimeler tek anlamlı, çok anlamlı, eş anlamı, zıt anlamlı, eş sesli, bir kelime ile bir çok şey anlatan kelimeler olmak üzere altıya ayrılır.

1. Tek anlamı kelimeler: Tek anlamı bir anlamı ifade eden kelimelerdir.

Örnek: चांद : ay सूर्य: güneş अपराध:suç

2. Çok anlamlı ifade eden kelimeler: Birden fazla anlamı ifade eden kelimelerdir.

Örnek: हरि: विष्णु, इंद्र, घोड़ा, सूर्य,बन्दर, सर्प, हाथी क्षेत्र: खेत, शरीर, तीर्थ, स्थान

3. Eş anlamlı kelimeler: Aynı anlama gelen kelimelerdir. Hintçe’de böyle peçok kelime vardır.

Örnek: पेड़, वृक्ष,तरु,विटप: ağaç हवा, वायु, पवन, अनिल:hava मेध, बादल, नीरद: bulut

4. Zıt anlamlı Kelimeler: Birbirine zıt anlam veren, yani anlamı birbirine zıt olan kelimelerdir.

Örnek: रात-दिन: gece-gündüz सुख-दुख: mutluluk-üzüntü प्रशन-उत्तक: soru-cevap

5. Eş sesli kelimeler: Anlamları farklı olan ancak okunduğunda ve dinlenildiğinde aynı görünen kelimelerdir.

Örnek: मेल: posta birliği मैल: pislik,kirli बेल: sarmaşık बैल:öküz

6. Tek Kelimeler: Tek kelimeyle belirli bir grubu, düşünceyi, duyguyu, durumu ifade eden kelimelerdir.

Örnek: अतिथि: misafir (Geliş tarihi olmayanlar) अपार: sınırsız (geçilemeyecek olan)

अनाथ: öksüz (anne-babası olmayan kişi). आज्ञाकारी itaatkar (emirleri yerine getiren)

IV. Değişime Uğranma Açısından Kelimeler

Hintçe’de kelimeler cümle içinde cinsiyete ve sayıya göre bazı değişimler geçirerek kullanılır. Buna göre kelimeler değişime uğrayanlar ve değişime uğramayanlar olarak ikiye ayrılır.

1. Değişebilen kelimeler: Cinsiyete, kelimeye, zamana ve faktöre göre değişen kelimelerdir. Bunlar isim, zamir, fiil, sıfatlardır.

Örnek: मैं/मुझ : ben अच्छा/अच्छे: iyi

2. Değişmeyen kelimeler: Cinsiyete, kelimeye, zamana ve faktöre göre değişmeyen kelimelerdir. Bunlar zarf, bağlaç, ünlem ve edatlardır.

Örnek: धीरे-धीरे: yavaş yavaş बहुत: çok परंतु: fakat, ama पीछे: arkasında