Hintçe Zamirler, Hintçe Şahıs Zamirleri,

Bilindiği üzere zamir, ismin yerine geçen ve ismin yerine getirdiği bütün işlevleri ve görevleri yerine getiren isim soylu sözcüklerdir. Hintçe dil bilgisinde Hintçe zamiri ifade etmek için sarvanām (सर्वनाम) kelimesi kullanılır. Hinçe’de de zamirler ismin yerine kullanılır. Ancak Hintçe zamirler ismin hallerine ve sayıya göre değişir. Bununla birlikte Hintçe’de zamir kullanımı günlük kullanıma ve lehçeye göre de farklılık gösterir. Hintçe’de zamirler şahıs, belirli, belirsizlik, soru, dağlama ve dönüşlülük olmak üzere altıya ayrılır.  Bunlardan biri de Hintçe şahıs zamirdir. Biz bu yazımızda Hintçe şahıs zamirlerinden bahsedeceğiz.

Hintçe Zamirler I/ Hindī Zamirler I

Hintçe Şahıs Zamirleri

Hintçe dil bilgisinde şahıs zamirleri Puruşavāçak Sarvanām (पुरुषवाचक सर्वनाम) şeklinde ifade edilir. Bahsettiğimiz gibi Hintçe’de zamirler ismin hallerine göre çekilir. Bu çekimler yapılırken zamirlerde birtakım değişiklikler yapılarak yapılır. Bu durum özellikle Hintçe şahıs zamirlerinde görülür.

• Hintçe şahıs zamirleri मैं – main (ben), तू – tū (sen),  तुम – tum (sen), वह – vah/vo (o),  हम – ham (biz), आप – āp (siz), वे – ve (onlar)dir. İsmin hallerine göre çekimleri vardır.
• Yukarıdaki tabloda görüldüğü üzere ismin belirme ve yönelme haline işaret eden को edatının yazılışının özel biçimleri vardır.

Örnek:  तुम मुझ को (मुझे) पानी देते हो। Tum ham ko (hame) pānī deti hun. Sen bana su verirsin.

              वह हम को (हमें) अपना घर आमंतिरित कर रहा है। Vo ham ko (hame) apnā ghar āmantirit kar raha hai. O, bizi evine davet eder.

• Hintçe şahıs zamirlerinde “sen” zamirini ifade etmek için तू ve तुम kullanılır. Bunlardan तू yaşça küçük, yakın arkadaşı ifade eden ikinci tekil şahıstır. Bu kelime ayrıca tanrı ve tanrıçalara yakarılırken de kullanılır. तुम zamiri ise normalde ikinci çoğul şahıs için kullanılsa da günlük hayatta tekil olarak kullanılır. Çoğul durumunu belirmek için तुम zamirine लोग  (log) kelimesi eklenerek तुम लोग şeklinde kullanılır.

Örnek: तुम लोग, हर खबर पर विश्वास न करें। Tum lok her khabar par vişvās na karen. Sizler her habere inanmayın.

• Hintçe şahıs zamiri आप (siz)  resmi veya saygı ifadesi için kullanılır. İkinci çoğul şahıs olarak kullanılsa da tekil kullanımı da vardır. Bu nedenle çoğul durumunu ifade etmek için तुम zamirinde olduğu gibi zamire लोग (log) kelimesi eklenerek  आप लोग şeklinde kullanılır.

Örnek:  आप लोग अंदर आइए। Āp log andar āie. Siz içeri giriniz.

• Hintçe şahıs zamiri वह (o) zamiri bir insanın yerine kullanılırsa şahıs zamiri, insan dışında bir varlığın yerine kullanılırsa işaret zamiri olur.

Örnek: वह कल घर आया। vah kal ghar āyā. O dün eve geldi.

              वह लड़की पुस्ताक पढ़ रही है। vah larhkī pustāk padh rahī hai. O kız kitap okuyor.

              वह कलम बहुत पुराना है। vah kalam bahut purānā hai. O kalem çok eskidir.

• Hintçe’nin doğu lehçelerinde  हम zamiri hem ilk birinci tekil şahıs hem de birinci çoğul şahıs olarak kullanılır. Konuşmada birinci çoğul şahıs ima edilecekse हम zamirinden sonra लोग (log),  सब (sab) kelimesi eklenir.  Bu kullanım bölgesel olup standartlaşmış Hintçe değildir.

Hintçe Şahıs Zamirleri Kullanımı İle İlgili  Bazı Örnekler

मैं सोफा पर बैठ रहा हूँ। Mai sofa par baiṭh raha hun. Ben koltukta oturuyorum.

वे तुम को (तुम्हें) क्या ले आ रहे हैं? Ve tum  ko (tumhe) kya le ā rahe hain? Onlar sana ne getiriyorlar?

हम पेड़ पर चढ़े।  Ham perh par çadhe. Biz ağaca tırmandık.

आप हम से किताब लगेंगे। Āp hamse kitāb lenge.Siz bizden kitap alacaksınız.

वह हमारे साथ दिल्ली पहुंच गया। Vah hamare sāth Dillī pahunç gaya. O, Bizimle birlikte Delhiye ulaştı.

तू उस के साथ जाना। Tū uske sāt cānā. Sen onunla birlikte git.