Bilindiği üzere canlı veya cansız varlıkları anlatabilmek ve tanımlayabilmek için çeşitli sözcükler kullanılır. Bu sözcüklere sıfat denilir. Bu sözcükler isimlerin veya zamirlerin önüne getirilerek onun rengi, şekli, durumunu, hareketini, biçimini ve sayısı belirtilir.  Hintçede de sıfatların kullanımı Türkçe’deki gibidir. Ancak bazı özel kullanımları bulunmaktadır. Hintçede sıfatların kullanımı geniş bir konu olduğundan birkaç seride ele almaya çalışacağız. Bu yazımızda Hintçe sıfatın tanımını verip nasıl kullanıldığından ve kaç grupta ele alındığından söz edeceğiz. Ayrıca  yaygın şekilde kullanılan Hintçede sıfatlar listesi verilecektir.

Hindī/Hintçede Sıfatlar I

Hintçe’de Sıfat ve Kullanımı

Hintçede dil bilgisinde sıfatlar için विशेषण veya विशेषणता kelimesi kullanılır. Türkçe’de olduğu gibi Hintçede de sıfatlar ismin veya zamirin önüne gelerek onun onun rengi, şekli, durumunu, hareketini, biçimini ve sayısı hakkında bilgi verir. Bu nedenle bir cümlede  nasıl sorusuna cevap veren kelime sıfattır.

Örnek: आयशे सुंदर लड़की है।Ayşe güzel kızdır.                        मेज़ पुरानी है। Masa eskidir.

1. Hintçede sıfatlar sıfatın sesli veya sessiz harf ile bitimine göre bazı değişimlere uğrar. Bunlar çekimli (विकारी) ve çekimsiz (अविकारी) sıfatlar olarak ikiye ayrılır.  Çekimli sıfatlar sonu आ/ā ile biten bütün sıfatlar aşağıdaki tabloda olduğu gibi ismin sayısına ve cinsine göre değişikliğe uğrar.

• Görüldüğü üzere अच्छी gibi dişil sıfatlarda ismin sayısı ve durumu ile ilgili bir değişime uğramaz.
• Sonu आ/ā biten sıfatlar birden fazla ismi ve nesneyi nitelediğinde sıfat kendinden sonra gelen ilk isme göre değişime uğrar.

Örnek: हमने बाजार से ताज़ा आम, सेब और खुमानी खरीदा/खरीद लिया। Biz marketten taze mango, elma ve kayısı aldık.

Burada ताज़ा sıfatı birden fazla ismi nitelese de kendinden sonra gelen ilk isim eril tekil olduğundan ona göre değişime uğrar.

              हमने बाजार से ताज़ा खुमानी, आम और सेब  खरीदी/खरीद ली। Biz marketten taze kayısı, mango ve elma aldık.

Burada ताज़ा sıfatı birden fazla ismi nitelese de kendinden sonra gelen ilk isim dişil tekil olduğundan ona göre değişime uğrar.

• Sonu आ/ā biten bazı sıfatlar ismin sayısı ve cinsi ile uyumuna bakılmadan olduğu gibi kullanılır. Bunlar (yaşlı), (mükemmel), (çeşitli), (kaliteli), (ikiz) gibi istisnai sıfatlardır.

Örnek: जरा पुरुष Yaşlı adam                    जरा  औरत Yaşlı kadın

जुड़वाँ बहनें İkiz kız kardeş           जुड़वाँ भाई İkiz erkek kardeş

नाना मिठाइयाँ Çeşitli tatlılar      नाना फल  Çeşitli meyveler

• Sonu आ/ā bitmeyen tüm sıfatlar ismin veya nesnenin cinsine ve sayısına göre herhangi bir değişikliğe uğramaz.

Örnek: सुंदर घर Güzel ev.                                 शंकालु/संदेहजनक आदमी Şüpheli adamlar.                                        Cimri tüccar कंजूस व्यापारी

• Hintçe’de sonu sessiz bir harf ile bitsede bazı sanskṛt kelimelerin ayrı dişil biçimleri vardır.

2. Hintçede sıfatlar ismi veya zamiri niteler.

Örnek: वह सहसी/बहादुर लड़की है। O cesur bir kızdır.

3. Hintçede sıfatlar yüklem olarak da kullanılır.

Örnek: वह बुद्धिमान है। O zekidir.

4. Hintçe’de sıfatlar isim olarak kullanılır.

Örnek: छोटियों को पहले खाना दो। Önce küçüklere yemek ver.

Hintçe Sıfat Çeşitleri

1. Niteleme Sıfatı (गुणवाचक विशेषण)
2. Nicel Sıfat (परिमाणवाचक विशेषण) : Belirlilik Sıfatlar (निश्चयवाचर), Belirsizlik sıfatı (अनिश्चयवाचर)
3. Sayı Sıfatı (संख्यावाचक विशेषण): Belirli Sayı Sıfatı (निश्चत संख्यावाचक), Belirsiz Sayı Sıfatı (अनिश्चत संख्यावाचक),
4. Zamirlerin Sıfat olarak Kullanımı (सार्वनामिक विशेषण): İşaret Sıfatı संकेतवाचक विशेषण), Belirli Sıfat (निश्चत संख्यावाचक), Belgisiz Sıfat अनिश्चत संख्यावाचक), Soru Sıfatı (प्रश्नवाचक विशेषण), Sahiplik Sıfatı (संबंधवाचक विशेषण)

Hintçe Sıfat Listesi