Varanaside Görülmesi Gereken Ghatlar
Varanasi, kutsal Ganga Nehri üzerindeki ghat geçitleriyle ünlüdür. Varanasi’nin ghatları şehrin simgesidir. Bu ghatların büyülü bir havası olduğu kadar hoş bir estetiği de var. Dünyanın en eski şehrinden olan Varanasi, mevcut gelişmeler ve tarihi kültürel mirasla mükemmel bir uyum içindedir. Burayı ziyaret eden kişilerin Varanasi’de görmesi gereken bazı ghatlar vardır.
Varanaside görülmesi, mümkünse biraz vakit geçirilmesi gereken ghatlar şunlardır:
- Daşavamedha Ghat
- Assi Ghat
- Manikarnika Ghat
- Harişçandra Ghat
- ScIndia Ghat
- Darbhanga Ghat
- Lalīta Ghat
Daşavamedha Ghat
Daşavamedha ghaṭ kurban edilen on at basamağı anlamına gelir. Bu ghaṭ Vişvanath tapınağının yakınında yer alır. Varanasi’nin en büyük ve ana ghaṭlarından biridir. Daşavamedha ghaṭı ile ilgili iki mit vardır. Bunlardan ilki tanrı Brahma’nın at kurban töreninde (aşvamedha) on at kurban etmesiyle ilgilidir. İkincisi tanrı Brahma’nın tanrı Şiva’yı karşılamak için bu basamağı yapması üzerinedir.
Tarihsel açıdan yüzyılda on at ikinci yüzyılda Naga hanedanlığının hükümdarı Bhava Naga Kuşan imparatorluğunu yendikten sonra Daşavamedha ghaṭında at kurban töreni düzenler. MS 1740 yılında Maratha İmparatorluğunun yedinci başkanı Bacirao I tarafından yeniden inşa edilir. Daha sonra 1774 yılında Maratha İmparatorluğunun kraliçesi Ahilyabai Holkar tarafından restore edilir. Mevcut merdivenler 1965 yılında Hint hükümeti tarafından yapılır. Daşavamedha ghat gün batımından sonra her akşam Ganga Aarti adlı büyük etkinliğiyle ünlüdür.
Assi Ghat
Assi ghaṭ Varanasi’nin en güneyinde bulunur. En büyük ghaṭlardan biri olan Assi ghaṭ en popüler olan ghaṭlardan biridir. Matsya, Kurma, Padma Purana, Agni Purāṇa ve Kashi khanda gibi Hindular nezdinde önemli olan metinlerde sıkça geçer ve tanımlanır. Assi ghaṭ adanmışlığın doruk noktasına ulaştığı yerlerden biridir. Bu ghaṭ Ganga Nehri ile Assi Nehri’nin birleştiği yerde bulunduğu için Assi Ghat olarak adlandırılır. Çünkü geleneğe göre Tanrıça Durgā’nın ifrit Şumbha-Nişumbha’yı öldürdükten sonra kılıcını Assi nehre fırlatır. Ayrıca hayatında bir kez buraya dalan kişinin tüm Hindu hac merkezlerinin (tirtha) iyi karma veya bu ve sonraki doğumda fayda sağlayan ve uygun yollarla elde edilebilen ve ayrıca biriktirilebilen bir erdem olan punyayı alacağına inanılır. Bu nedenle Assi saimbeda tirtha olarak da isimlendirilir.
Assi ghaṭ normal bir günde her saat başı üç yüzden fazla adanmış ve bir festival sırasında iki bin beş yüzden fazla kişi tarafından ziyaret edilir. Adanmışlar tüm geçmiş günahlarından kurtulmak için burada yıkanır. Her gün sabah 5’ten 6’ya kadar subah banaras etkinliği gerçekleştirilir. Pazar günleri bu etkinlikten sonra herkese açık ücretsiz yoga düzenlenir. Genellikle Hindu hacılar Çaitya (Mart-Nisan), Magh (Ocak-Şubat) ayında, Kartika (Ekim-Kasım) ayının on birinci gününde, Güneşin yay burcundan Oğlak burcuna geçişinde, güneş ve ay tutulmalarında buraya gelerek yıkanırlar. Hacılar Ganga nehrinde kutsal bonyolarını yaptıktan sonra cāl pūcā denilen ibadeti gerçekleştirirler.
Manikarnika Ghat
Yaşamın kıyısındaki ölümün basamağıdır. Kulak süsü anlamına gelen Maṇikarnīka ghaṭın ismi birkaç mitte farklı şekillerde geçen küpelerden gelir. Bunlardan biri Satī’nin buraya düşen küpelerinden gelir. Mite göre Satī’nin babası Dakşa bir kurban töreni düzenler ve damadı Şiva’yı davet etmez. Bunun üzerine Satī babasının bu hakaretinden dolayı kendini içsel ateşiyle yakar. Eşinin öldüğünü gören Şiva çok üzülür ve eşini kucağına alarak mecnun misali gezmeye başlar. Bunun üzerine Vişṇu çakrası ile Satī’nin bedenini parçalar. Bu parçalardan biri olan kulağındaki küpenin bahsedilen ghaṭın olduğu yere düşer. Diğer mitte tanrı Vişṇu’nu Şiva’nın yıkanması için çakrasını kullanarak bir çukur kazar. Tanrı Şiva’nın burada yıkanırken küpesinden bir mücevher (maṇi) bu çukura düşer. Bir diğer mitte ise tanrıça Parvatī küpelerini buraya saklar ve eşi Şiva’dan onları bulmaları ister. Bu nedenle Maṇikarnīka ghaṭı Varanasi’deki en eski ve en saygın manevi basamaktır. Mekânların en hayırlısı olarak kabul edilir.
Maṇikarnīka ghaṭı Daşavamedha ve Scindia ghaṭı arasında yer alır. Bu ghaṭta yıkanan kişinin tüm hac yerlerinde yıkanmış gibi sayılır. Mokşaya yani kurtuluşu elde edeceğine inanılır. Burada tanrı Şiva’nın ölülerin kulaklarına taraka mantrayı söyleyerek ölülerin ruhunu dünyayı geçerek kurtuluş yoluna yönlendirdiği söylenir. Bu nedenle Hindular burada cesetlerinin yakılmasını isterler. Bu inanç ghaṭın ölü yakma için özel bir yer olmasını sağlar. Maṇikarnīka ghaṭında insan enerjisinin doğaya teslim edilmesine tanık olduğunuz önemli bir basamaktır. Burada her gün yaklaşık üç yüz cesedin yakıldığı tahmin edilir. Maṇikarnīka ghaṭını ziyaret ederken bir yandan Hindu geleneğindeki ölüm ritüellerini görürsünüz diğer yandan yaşamın ucundaki ölüme şahitlik edersiniz. Burada hayatı ve ölümlülüğü sorgularken bulabilirsiniz. Ayrıca her zaman ateşe verilmiş ceset görürsünüz.
Harişçandra Ghat
Yaşamla ölümün kesiştiği bir diğer basamak Harişçandra ghaṭıdır. Maṇikarnīka kadar meşhur olmasa da bu ghaṭ Hindular tarafından kutsal kabul edilmekte, burayı hac merkezi olarak kullanmakta ve burada yakılmak ister. Ghaṭ ismini Varanasinin efsanevi kralı Harişçandra’dan alır. Efsaneye göre kral ölü yakma alanında hakikatin ve adaletin tesisi için çalışır. bir gün ṛşi Vişvamitra adında bir ermiş, bilge kraldan kendisine racasuya ayini için ücret (dakşiṇa) ödemesini ister. Bunun üzerine Cömertliğiyle tanınan kral, tüm krallığından, servet zenginliklerinden ve sahip olduğu her şeyden vazgeçene kadar Vişvamitra tekliflerde bulunur. Ancak Vişvamitra ritüeli için bunun yeterli olmadığı söyler. Bunun üzerine çaresiz kalan kral Harişçandra Varanasi’ye (kaşi) gider. Burada karısını ve oğlunu köle olarak satar. kendini de köle olarak sunar. Yıllarca süren çalışma, zorluk ve ıstıraptan yıkılan karısı, bir yılan ısırığından ölen oğullarının cansız bedeniyle ölü yakma yerinie gidene kadar kral eşini ve oğlunu görmez. Bu onun yaşadığı son zorluk olur. Sonunda dürütlüğün ve cesaretinden memnun kalan tanrı Harişçandra’yı ödüllendirdi. Ona tahtını, krallığını ve oğlunu geri verdi.
Harishchandra Ghat Varanasi’deki en eski ghaṭlardan biridir. Hem yerliler hem de ziyaretçiler tarafından büyük saygı görüyor ve tıpkı Maṇikarnīka ghaṭı gibi burada yakılmanın bir kişinin kurtuluşa ulaşmasına yol açtığına inanılır. Bugün bu ghaṭ bir elektrikli krematoryuma sahiptir.
ScIndia Ghat
Hindular nezdinde kutsal kabul edilen bir diğer ghaṭ ScIndia’dır. Bu ghat Maṇikarnīka ghaṭın kuzeyinde yer alır. Ateş tanrısı Agni’nin burada doğduğuna inanılır. Ghaṭın ismi bağımsızlık önce orta Hindistan’daki Gvalioreyaletini yöneten ScIndia hanedanlığının burayı 1935’te kraliçe Baica Bai tarafından yeniden inşa etmesinden gelir. Scindia ghaṭını diğer ghaṭlardan ayıran özelliği kısmen burada tanrı Şiva adına yapılan tapınağın su altında kalmasıdır. Tapınağın ghaṭın ağırlığı nedeniyle yaklaşık yüz elli yıldır suya altında kaldığı düşünülür. Yakında tamamen suya batırılacağı söylenir. Ghat, bazı huzur ve sakinlik anları arayan turistler tarafından ziyaret edilir. Sabah buraya gelip hem genç hem de yaşlı insanları meditasyon yaparken ve çevrenin güzelliğini içlerinde görebilirsiniz.
Darabhanga Ghat
Darbhanga ghaṭ, Munşi ghaṭın genişletilmiş şeklidir. Bu ghaṭ 1812 yılında Nagpur hanedanlığının maliye bakanı Sridhara Narayaba Munşi tarafından üzerinde kısmen saray binası olarak ile birlikte inşa edilir. Bu nedenle ghaṭ Munşi ghaṭ adını alır. 1915’te Darbhangalı (Bihar) maharāca Kameşvar Sing Gautam Bahadur bu ghaṭı satın alır ve genişletir. O günden sonra Darbhanga ghaṭ şeklinde anılır. Bu ghaṭın en önemli özelliği üzerinde yer alan saray ve sarayın mimari yapısı ve süslemeleridir. Nitekim saray Babür hem de Racput tasarımının unsurlarıyla stillerin eşsiz bir karışımıdır. Süslü basamakları, karmaşık oymaları ve kubbeli pavyonları, bölgenin zengin sanatsal mirasının bir kanıtıdır. Darbhanga ghaṭında tanrı Shiva’ya adanmış Kaşi Vishvanath tapınağı da dahil olmak üzere birçok antik tapınağa ev sahipliği yapar.
Lalīta Ghat
Lalīta Ghaṭ Varanasi’nin ana ghaṭlarından biridir. Maṇikarnīka ghaṭın güneyinde yer alır. İsmini Daşa Mahāvidyā olarak bilinen on bilgi tanrıçasından biri olan tanrıça Lalīta’dan alır. Varanasi’de Hintli yöneticiler tarafından inşa edilen diğer ghaṭların aksine bu ghaṭ 19. yüzyılda Nepal Kralı Rana Bahadur Şah tarafından yaptırılır. Ghaṭta Nepal’deki ünlü Paşupatinath tapınağına benzer Nepal Mandir ve Lalīta Gaurī Mandir olmak üzere iki tapınak bulunur. Burada ritüeller gerçekleştirmenin, Adi Shakti’nin en yüksek formu olan tanrıça Lalītta tarafından kutsandığına, kişinin refah ve mutluluğa ulaşmasına yol açtığına inanılır.