Hintçede Geçmiş Zaman 1

Bilindiği üzere zaman dil bilgisinin en önemli konularından biridir. Çünkü zamana göre eylem biçimleri değişiklik gösterir ve bize eylem hakkında bilgi verir. Bu yazımızda sizlere başta günlük kullanma dili olmak üzere pek çok alanda kullandığımız Hintçedeki (Hindī) geçmiş zamandan söz etmek istiyorum. Geçmiş zaman Türkçe’de yakın ya da uzak geçmiş zamanda gerçekleşmiş, tamamlanmış olaylar için kullanılır. Aynı zamanda geçmiş zaman kesinlik bildirir.
Hintçe’de de geçmiş zaman yakın yahut uzak zamanda meydana gelmiş olaylar yada durumları ifade etmek için kullanılır. Ayrıca diğer diller olduğu gibi Hintçe geçmiş zaman kalıbı geçmişte tamamen sona ermiş olan durum, eylem ve olay hakkında detaylı bilgiler verir. Aşağıda Hintçe geçmiş zaman kalıplarından, bu kalıpların nasıl kullanıldığından bahsedeceğiz.
Hintçede (Hindī) Geçmiş Zaman 1
Eğer bir eylemin geçmiş zamanda gerçekleştiği veya yapıldığı, olduğu ve uzun süredir gerçekleştiğine dair bir his varsa buna Geçmiş Zaman denir. Bir başka ifadeyle bu zaman sadece ve sadece geçmişle ilgili olan cümleleri anlamak için kullanılır.
Hintçe’de geçmiş zamanı ifade etmenin birkaç yolu olup zaman seçimi eylemin özel bağlamına ve zamanına bağlıdır. Bunlar dili geçmiş zaman, yakın geçmiş zaman ve mişli geçmiş zamandır. Hintçe’de geçmiş zaman filler geçişli ve geçişsiz olmalarına göre çekilir.
Genel Olarak Geçmiş Zamanda Filler
- Hem geçişli hem geçişsiz fiiler için fiil köküne आ, ए, ई eki getirilir.
- Geçişsiz fiiller de ise fiil öznenin sayısı ve cinsi ile uyumludur.
- Nesne açıkça ifade edilmemiş ise fiilin eril-tekil olarak çekilir.
- Geçişli fiiler için fiilin sonu nesnenin sayısı ve cinsi ile uyumludur.
- Geçişli eylemin öznesine ने eki eklenir.
- Nesneden sonra edat geldiğinde düzenli fiil + आ kullanılır.
- बोलना (konuşmak), भूलना(unutmak), लाना(getirmek) बकना (anlamsız konuşmak) fiilleri geçişli fiil olmalarına rağmen özne ने eki almaz.
- खाँसना (öksürmek) छींकना (horlamak) fiilleri geçissiz fiil olmalarına rağmen özne ने eki alır.
Tekil |
Çoğul |
मैंने |
हमने |
तूने |
तुमने |
तुमने |
तुम लोगों ने |
आपने |
आपने, आप लोगों ने |
इस ने |
इन्हों ने |
उस ने |
उन्हों ने |
किस ने |
किन्हों ने |
किसी ने |
किन्हों ने |
Fiilin bitiş harfine göre özel çekimler vardır. Bunlar şu şekildedir:
1. Fiil sessiz hark ile bitiyorsa fiil köküne आ, ए, ई, ईं
Fiil kökü |
Tekil eril | Eril çoğul | Tekil dişil |
Çoğul Dişil |
चखना tatmak |
चखा | चखे | चखी |
चखीं |
खोलना açmak |
खोला | खोले | खोली |
खोलीं |
लिखनाyazmak |
लिखा | लिखए | लिखी |
लिखीं |
2. Fiilin sonu आ, ओ, ई ile biterse ana fiile या Fiilin sonu ई bittiğinde bu harf इ harfine dönüşür.
Fiil Kökü | Tekil Eril | Eril Çoğul | Tekil Dişil |
Çoğul Dişil |
खाना yemek | खाया | खाए | खाई |
खाईं |
सोना uyumak |
सोया | सोए | सोई |
सोईं |
3. Fiilin sonu ऊ ile biterse ana fiile आ eklenir . Fiilin sonundaki ऊharfi उ harfine dönüşür.
Fiil Kökü |
Tekil Eril | Eril Çoğul | Tekil Dişil |
Çoğul Dişil |
छूना dokunmak |
छुआ | छुए | छुई |
छुईं |
चूना sızmak |
चुआ | चुए | चुई |
चुईं |
4. Beş (5) fiilin özel çekimi
Fiil Kökü |
Tekil Eril | Eril Çoğul | Tekil Dişil |
Çoğul Dişil |
करना yapmak |
किया | किए | की |
कीं |
होना olmak |
हुआ | हुए | हुई |
हुईं |
जाना gitmek |
गया | गए | गई |
गईं |
देना vermek |
दिया | दिए | दी |
दीं |
लेना almak |
लिया | लिए | ली |
लीं |