Hintçede Geniş Zaman
Bilindiği üzere geniş zaman bir eylemin yada hareketin geçmiş, şimdiki ve gelecek zamanların tümünde yapıldığını ifade eder. Bir başka ifade ile geniş zaman bir eylemin her zaman tekrarlandığını bildirir. Geniş zaman bir eylemin geçmişten günümüze kadar sık aralıklarla yada her zaman yapıldığını belirttiğinden alışkanlıkları, hobileri anlatmak için de kullanılır. Hintçede geniş zaman kullanımı da aşağıda anlatılacağı gibi aynı Türkçe’de olduğu gibidir. Bu kısımda Hintçede geniş zaman kullanımın nasıl olduğunu anlatmaya çalışacağız. Hintçede geniş zaman kullanımı ile ilgili örnekler vereceğiz.
Hindī’de/ Hintçede Geniş Zaman (सामान्य वर्तमान)
Hatırlanacağı üzere Hintçede होना (olmak) fiilinin hem bir şeyin var olup olmadığını ifade ettiğini hem de yardımcı fiil olarak kullanıldığından söz etmiştik. Detaylı bilgi için bkz. Hintçede geniş zaman yardımcı fiil होना fiilinden önce ती/ता/ते/ ekleri getirilerek yapılır.
Özne (Yalın) + Nesne + Fiil + ती/ता/ते/ + /हूँ/है/हैं/हो şeklindendir. ती/ता/ते/ + /हूँ/है/हैं/हो Öznenin cinsi ve sayısı ile uyumludur.
|
Özne |
Nesne | Eril | Dişil |
होना |
|
मैं |
सेब | खाता | खाती | हूँ |
|
तू – वह – यह |
– | चलती | चलता |
है |
|
तुम – तुमलोग |
सेब | खाते | खाती |
हो |
| हम-आप – वे – ये | – | चलते | चलती |
हैं |
- Hintçe geniş zamanda olumsuz cümle yaparken fiilden önce नहीं eklenir. Konuşma dilinde çoğunla yardımcı fill होना düşer. Özne eğer dişil çoğul ise çoğul olduğunu belirtmek için तीं şeklinde ifade edilir.
Örnek: हम मांस नहीं खाते हैं। Biz et yemeyiz.
वे गुड़िया नहीं खेलतीं। Onlar bebekle oynamazlar.
- Hintçe geniş zamanda mı-mi ile bir soru cümlesi yapmak için cümlenin başına क्या eklenir.
Örnek: क्या तुम हमेशा जोर से बोलती हो? Sen her zaman yüksek mi sesle konuşursun?
क्या तू दातुन करता है? Sen dişlerini fırçalar mısın?
Hintçe’de Geniş Zamanın Kullanım Alanları
- Günlük düzenli eylemlerde kullanılır.
Örnek: वह हर सुबह गर्म दूध पिता है। O her gün sabah sıcak süt içer.
- Bilimsel gerçeklikleri ifade ederken kullanılır.
Örnek: जल सौ डिग्री पर उबलता है। Su yüz derecede kaynar.
- Değişmeyen gerçekler ve inanışlar için kullanılır.
Örnek: सूर्य पूर्व से उगता है। Güneş doğudan doğar.
सूर्य कीचड़ के साथ छिपा नहीं सकता है। Güneş balçıkla sıvanmaz.
- Tekrarlanan olaylar için kullanılır.
Örnek: जब वह अंकारा में जाती है तब वह अतातुर्क का मकबरा देखने जाती है। O ne zaman Ankara’ya gitsek Anıtkabir’e ziyaret eder.
- Anlık gerçekleşen eylemler için kullanılır.
Örnek: गायक मंच पर जाता है। Şarkıcı sahneye çıkar.
- Yakın zamanda gerçekleşecek olaylar için kullanılır.
Örnek: आज बारिश होती है।Bugün yağmur yağar.
Hintçe’de Geniş Zamana Dair Örnekler
- मैं कॉफ़ी नहीं पिती हूँ। Ben kahve içmem.
- हम हमेशा कसरक करते हैं। Biz her zaman egzersiz yaparız.
- चौकिदार हर रात यहाँ आता है।Nöbetçi her gece buraya gelir.
- माली सिर्फ उस का बगीचा देखभाल करता है।Bahçivan sadece onun bahçesine bakar.
- बढ़ई रविवार को काम नहीं करता है।Marangoz pazar günü çalışmaz.
- वे हर सच राय का बचाव करते हैं।Onlar her doğru görüşü savunurlar.
- क्या मैं उससे क्षमा मांगती हूँ?Ben ondan özür diler miyim?
- महिलों हर सोमवार को अपना सबज़ी बेचती हैं।Kadınlar her pazartesi sebzelerini satarlar.
- मैं यहाँ अनुमति के बिना अंदर नहीं आता हूँ? Ben buraya izinsiz girmem.
- जब वे झूठ बात सुनते हैं तब वे बहुत गुस्सा होते हैं।Onlar yalan söz duyunca çok sinirlenierler.
- क्या आप गाव में रहती हैं ? Siz köyde mi yaşarsınız?
Hintçe’de Geniş Zaman Okuma Parçası
मेरा नाम सरेज है। मैं एक छेटा शहर में रता हूँ। मेरा एक कुत्ता है। उस का नाम पाशा है। वह सोना पसंद करता है। वह प्रायः पेड़ के निचे सोता है। मेरे कई दोस्त है। मैं अक्सर उन के साथ फ़ूटबॉल खेलता हूँ। जब मैं खेलना चाहता हूँ तब मैं हमेशा उन्हें बुलाता हूँ। मैं अकेला पर्क कभी नहीं जाता हूँ। मेरा पिता बैंक में काम करता है। वह अक्सर घर देर वपास आता है। वह कुर्सी पर बैठना और पुस्ताक पढ़ना पसंद करता है। जब वह पढ़ता है तब वह कभी कभी सो जाता है। वह फ़ूटबॉल खेलना और टीवी देखना पसंद नहीं करता है। मेरी माता अधियापिका है। वह अंग्रजी पढ़ाती है। वह अपना छात्र बहुत पसंत करती है। वह स्वदिष्ट भोजन बनाती है। वह मुझे अस्वास्थ्यकर खाना खाना नहीं अनुमति देती है। क्या आप की माता आप के अनुमति देती है?
